Is suiker gezond of ongezond?

Ons eten is een lastig punt. Voor de een is het prima om af en toe een patatje te eten, terwijl de ander toch zegt dat dit absoluut niet gedaan moet worden. Zo bevat dit patatje veel teveel zout, iets wat we hoe dan ook al teveel binnen krijgen. We leven in een wereld waar de keus zo groot is, dat we ook niet meer weten wat we wel en niet moeten kiezen. Suikers en zout zitten onder andere namen in producten en bovendien is het ook maar de vraag hoeveel suiker je eigenlijk binnen mag krijgen. Zo wordt er vaak een bepaalde hoeveelheid aangehouden, maar klopt dit wel? Iedereen verschilt weer van elkaar, en we kunnen toch wel stellen dat het niet klopt dat een kind evenveel suiker binnen mag krijgen als een volwassene. Hoe lossen we dit op, maar vooral: wat doet suiker eigenlijk met je en waarom is het zo slecht?

Wat zijn de effecten van suiker?

In dit artikel lees je alles wat je moet weten over suiker. We zijn, helaas, steeds meer verslaafd geraakt aan dit goedje dat in vele producten gestopt wordt. Als je op verpakkingen kijkt, zal je schrikken in welke producten het wel niet verwerkt zit. We weten immers allemaal dat het in frisdrank zit, maar weet je ook dat er soms zelfs suikers verwerkt worden in dingen als aardappeltjes? Iets waar men totaal niet bij nadenkt, en dat is logisch, want je verwacht niet dat suiker nodig is om dit soort producten goed te laten smaken.

De verslaving

Het kiezen van producten zonder suiker is een hele opgave. Mede omdat de namen van suiker in zoveel producten anders gemaakt worden. Het staat er dus niet altijd op als gewoon suiker, maar ook onder andere namen, waardoor je bijna niet meer kan zien of een product suiker bevat. Daarnaast hebben we tegenwoordig zoetstoffen, waarvan ook de vraag is hoe goed deze zijn als alternatief. Een ding is zeker, en dat is dat we met zijn allen verslaafd zijn aan suiker. Hard om toe te geven, maar helaas klopt het wel. We raken steeds meer in paniek als we even niets in huis hebben, maar je kent waarschijnlijk ook de suikerdip wel, waarbij je even te lang geen suiker gegeten hebt en je helemaal slap wordt en wellicht zelfs gaat zweten. Doordat we die dip willen voorkomen, eten we regelmatig iets met suiker erin en zo is de cirkel weer rond. Je suikers zijn nu aangevuld, maar zullen na een tijdje weer verbruikt zijn en ook dan krijg je weer trek in meer producten. Je kan het dus ook absoluut zien als een drug.

We eten suiker in producten als brood, mayonaise en zelfs vlees: je denkt het niet, maar toch krijg je onbewust veel meer suiker binnen dan je in gedachten had. Dit merk je pas als je echt bewust stilstaat bij wat je precies eet. Het is vrijwel onmogelijk producten te eten die niet voorzien zijn van extra suiker. In fruit zit natuurlijk al suiker, dus dit soort producten worden in dat geval niet meegeteld. Wellicht iets dat het nog een tikkeltje erger maakt: er zijn tegenwoordig zelfs dieren die te maken krijgen met suikerziekte omdat er teveel suiker in hun eten zit. Hoe belachelijk is dat, suiker in het kattenvoer? Daarnaast heb je het dan nog niet gehad over de gevolgen die suiker geeft. Kinderen worden er niet alleen druk, maar ook erg agressief van. Eerder aten we nooit zoveel suiker, want 50 jaar geleden was dit 1 kilo per persoon per jaar, terwijl we nu al op 50 kilo zitten: een hele kruiwagen.

Zoals eerder benoemd vind je suiker dus ook onder andere namen in producten. Je kan denken aan dextrose, melasse, lactose, fructose en meer. Daarnaast heb je ook nog dingen als stevia, waarbij geadverteerd wordt dat dit van een plant komt en het daarmee gezond lijkt, maar dat is niet het geval. Op die manier word je op een makkelijke manier misleid. Je weet immers tegenwoordig niet meer wat je eet, want hoe weet jij nu dat malodextrine staat voor suiker? Of muscovado ook suiker inhoudt? Check dus vooral eens de producten die je in huis hebt op deze benamingen en wedden dat er in producten, waarvan je het niet gedacht had, toch suiker zit? Dan dacht je gezond bezig te zijn, maar helaas… Je hebt daarbij ook nog de geraffineerde koolhydraten, waarbij gedacht kan worden aan brood, witte rijst en pasta. Zij hebben hetzelfde effect op ons lichaam als suiker dit heeft. Dit houdt in dat een bord witte rijst helemaal niet zo gezond is, en ook gezien kan worden als een hap suiker.

Hoe werkt het in je lichaam?

Nu de vraag: op welke manier heeft suiker dan precies impact op ons lichaam? Wat gebeurt er in ons lichaam dat suiker zo erg maakt? Afgezien van suikerziekte, wat je natuurlijk wil voorkomen, zijn er nog veel meer dingen die je kan overhouden aan het eten van teveel suiker. Je suikerspiegel daalt wanneer je een tijdje geen suiker eet en vervolgens wordt het hormoon insuline in ons lichaam opgeslagen. Het gevolg? Vet. We weten allemaal dat we dik worden van suiker, en je wil die dikke banden om je buik toch echt voorkomen. Suiker houdt in dat je sneller dik zult worden, maar ook nog eens dat je sneller oud wordt. Je ziet er dus letterlijk ouder uit wanneer je veel suiker binnenkrijgt.

Ook zal je er hormonaal wellicht last van krijgen. Je hormonen raken uit balans voor teveel suiker, en als vrouw wil je dit zeker vermijden, absoluut als je boven de 40 raakt. Denk aan vermindering van het libido doordat je zoveel suiker eet/drinkt, maar ook dat het lastiger wordt om calcium op te nemen waardoor je botten zwakker worden. Iets waar je als vrouw sowieso mee moet uitkijken, want op latere leeftijd krijgen we al sneller zwakkere botten dan mannen, en dat proces wil je dus niet nog extra versterken. Ook magnesium kan minder goed opgenomen worden, waardoor je sneller last kan krijgen van je spieren. Sneller kramp krijgen bijvoorbeeld, is een typisch verschijnsel van te weinig magnesium.

Het kan zijn dat je al eens gemerkt hebt dat je minder lekker in je vel zit. Dit kan mede komen door het effect dat suiker heeft op de darmflora. Je immuunsysteem wordt minder sterk en daarbij is er een verhoogde kans op verschillende soorten kanker. Denk daarbij een borst- en darmkanker, maar ook hart- en vaatziekten.

Dan nog het mentale deel. De hersenen worden natuurlijk ook beïnvloed als er teveel suiker binnenkomt. Hierdoor heb je een overstimulatie van endorfines, waardoor je weer heel onrustig kan worden. Je raakt nerveus en zelfs labiel, wat kan leiden tot minder goed concentreren, lusteloos zijn en zelfs depressief raken. De bijnieren hebben ook flink te leiden onder teveel suiker, en de bijnieren zijn mede verantwoordelijk voor de aanmaak van adrenaline. Paniekaanvallen? Niet heel raar… Je maakt dan teveel adrenaline aan, en als de bijnieren extreem veel doen, dan gebeurt dit. Hierdoor kunnen zij uitgeput raken en kan je een probleem krijgen met de productie van progesteron en oestrogeen: de hormonen die voor vrouwen van belang zijn.

Dan zijn er nog de aders die grote kans lopen op verkalking. Hierdoor kan je dus op gegeven moment een verstopping krijgen, waardoor bloed niet meer naar de hersenen of het hart kan. Dit houdt dus een hersenbloeding of zelfs een hartinfarct in. Het immuunsysteem wordt zo verzwakt dat het zomaar kan dat als jij iets kleins hebt, het toch iets groots wordt. Een kleine onsteking die groeit, of een griepje dat jij binnen no-time oppakt van je collega omdat je simpelweg niet goed beschermd bent door je lichaam.

Het alternatief?

Goed, maar wat moet je nu wel doen om ervoor te zorgen dat je toch een beetje lekker kan eten en drinken? Je hebt tegenwoordig allerlei zoetstoffen zoals aspartaam en sorbitol, is dat een optie? Je ziet deze vooral terug bij light producten, zoals cola zonder suiker. Echter: het werkt net zo verslavend als suiker en daarbij heb je ook het psychologische effect dat je er meer van eet of drinkt, omdat je het idee hebt dat er zo weinig calorieën inzitten. Je hebt dan steeds meer nodig om die ene suikerkick te krijgen: dat klinkt bijna als junkie, vind je niet? Het is lastig te zeggen wat alternatieven wel zijn, maar deze vervangers zijn het in elk geval niet. Dan is er nog niet gesproken over de gevolgen die aspartaam kan hebben, waarvan vaak gezegd wordt dat dit kankerverwekkend is. Echt gezonder dan suiker is het dus hoe dan ook niet.

Je kunt hoe dan ook het beste de verborgen suikers vermijden. Je kan altijd kiezen voor fruit, maar ook honing is een goede optie. Honing is namelijk gezond, maar bevat wel suikers, dus mocht je er echt zin in hebben, dan kan je daarvoor gaan. Bij gerechten voor het diner kan je kiezen voor een dadel of rozijnen, waarbij de suiker natuurlijk zijn en daardoor minder slecht. Ook dit kan je het beste zoveel mogelijk beperken, maar je hebt ook niet veel dadels nodig om het eten zoet te maken. Natuurlijk hoef je suiker niet absoluut te vermijden. Het wordt vrijwel onmogelijk leven als je geen suikers meer wilt binnenkrijgen. Gun jezelf dus ook eens wat, en koop gerust eens een reep chocola. We hoeven niet zó streng voor onszelf te zijn dat we dit soort dingen volledig verbieden. Doe het natuurlijk gewoon met mate.

Je hebt dus een heleboel gevolgen van suiker, die zeker niet prettig te noemen zijn. Suikerziekte, maar ook kanker en hart- en vaatziekten zijn niet de meest gekke gevolgen. Toch staan we er te weinig bij stil. We kopen regelmatig in de supermarkt een zak snoep voor in de avond op de bank, zonder hierbij na te denken. Ook chips is iets wat bijna alledaags is, terwijl ook de hoeveelheden zout in producten al erg hoog zijn. Gelukkig zijn we steeds verder met het vinden van alternatieven. De vervangers van suiker zijn dus geen haar beter dan suiker, maar er is wel een mogelijkheid om je eten toch nog lekker te maken dankzij echt fruit.

Vind je het lastig om alternatieven te vinden? Loop dan eens een rondje door de supermarkt bij groente en fruit. De kans is klein dat er absoluut niets is dat jij kan zien als alternatief. Voor de een zijn dit snoeptomaatjes, voor de ander komkommer of een stukje worst. Allemaal prima, maar check wel altijd even het etiket. De verborgen suikers vliegen je ook om dde oren, en we gaan nu voor een leven met zo min mogelijk suikers.

We begrijpen overigens ook dat het lastig is om een leven zonder suiker tegemoet te zien. Probeer jezelf dus niet te hard te verbieden dat het nooit meer mag. Houd een bepaalde dag waarop het nog wel kan, zoals de zaterdagavond waarop je je favoriete snoep of snack nog wel kan eten. Zo blijft het voor jezelf ook mogelijk, want iets doen waar je al zo tegenop ziet, is vrijwel niet vol te houden.